کیست‌های بارتولین بزرگ‌تر می‌توانند باعث ایجاد احساس ناخوشایند، به ویژه در هنگام مقاربت جنسی و راه رفتن شوند.

چارچوب تشخیصی شامل معاینه زنان و گاهی بیوپسی اکسیزیونال است. به طور کلی، کیست بارتولین زمانی که اندازه متوسطی داشته باشد و در معرض عفونت های مکرر نباشد نیازی به درمان ندارد. با این حال، اگر ضایعه علامت دار یا آبسه شود، ممکن است تخلیه غده ، با یا بدون تخلیه کامل غده ( بارتولینکتومی ) ضروری باشد .

کیست بارتولین چیست

کیست بارتولین (Bartholin’s cyst) شکلی گرد است که در انتهای تحتانی چین‌های پوستی فرج ( لابیا بزرگ و مینور)، در طرفین دهلیز واژن ایجاد می‌شود.

برای دانستن بیشتر: غدد بارتولن – آناتومی و عملکردهاکیست بارتولین به دنبال انسداد مجرای دفعی ایجاد می شود که باعث بزرگ شدن غده به دلیل رکود یا ایستایی ماده چسبناک در همان مجرا می شود. این مایع معمولاً برای کمک به روان کردن مجرای واژن در هنگام تحریک جنسی تولید می شود.

علل و عوامل خطر

کیست بارتولینی در دسته تشکیلات کیستیک ولو قرار می گیرد .

غدد بارتولین دو غده کوچک بیضی شکل یا گرد هستند که به طور عمیق و متقارن (یکی در هر طرف) در نزدیکی دیواره های جانبی و خلفی روزنه واژن قرار گرفته اند. عملکرد آنها ترشح یک مایع چسبناک و شفاف برای روان کردن مجرای واژن در طول رابطه جنسی است. گاهی اوقات مجاری دفعی که این مایع به طور معمول از آن ها جاری می شود مسدود می شود و در نتیجه کیست بارتولین تشکیل می شود. دلیل وقوع این پدیده همیشه مشخص نیست .

در برخی موارد، کیست بارتولین با آسیب های تروماتیک، عفونت ها و فرآیندهای التهابی مرتبط است. در موارد کمتر، این عارضه ناشی از رشد غیر طبیعی بافت‌ها در دستگاه تناسلی (ناهنجاری مادرزادی) یا یک بیماری مقاربتی مانند سوزاک و کلامیدیا است.

چه کسی بیشتر در معرض خطر است

کیست‌های بارتولینی شایع‌ترین تشکیلات کیستیک فرج را نشان می‌دهند: این عارضه حدود ۲ درصد از زنان ، معمولاً بین ۲۰ تا ۳۰ سال را تحت تأثیر قرار می‌دهد . اما با گذشت زمان، این محبت با احتمال کمتری خود را نشان می دهد.

در زنان پیش از یائسگی ، در واقع، غدد بارتولین تحت یک چرخش فیزیولوژیکی قرار می گیرند. به همین دلیل، ظهور احتمالی ندول یا توده فرج نیاز به بیوپسی اکسیزیونی دارد تا از وجود تومور بدخیم جلوگیری شود .

علائم کیست بارتولینی

اکثر کیست‌های بارتولین هیچ علامتی ایجاد نمی‌کنند، اما اگر بزرگ شوند می‌توانند هنگام نشستن، راه رفتن یا داشتن رابطه جنسی ناراحت‌کننده باشند.

کیست بارتولین: نحوه نمایش آنها

اکثر کیست های بارتولین یک طرفه هستند. در کنار منافذ واژن، ممکن است تورم شبیه یک توده، بدون درد و قابل لمس مشاهده شود.

کیست بارتولینی ظاهر طبیعی اندام تناسلی خارجی را تغییر می‌دهد یا حتی تغییر شکل می‌دهد: وقتی بزرگ هستند، این تشکیلات لابیا بزرگ را در سمت آسیب دیده متسع می‌کنند و باعث عدم تقارن فرج می‌شوند .

علاوه بر این ، اگر کیست بارتولین تحت تأثیر یک فرآیند عفونی قرار گیرد، تورم ، قرمزی ، درد بسیار شدید و تب ممکن است رخ دهد .

کیست بارتولین: شایع ترین علائم

هنگامی که کیست بارتولین ابعاد کوچکی داشته باشد، می تواند برای مدت طولانی بدون علامت باقی بماند.

با این حال، اگر ضایعه بسیار بزرگ شود، می تواند باعث تحریک فرج ، دیسپارونی و حساسیت در هنگام راه رفتن شود . ادرار کردن نیز ممکن است دشوار شود.

گاهی اوقات وجود کیست بارتولین با تولید ترشحات واژن (معمولاً مایل به زرد) همراه است.

عوارض و آسیب شناسی های همراه

هنگامی که مایع موجود در کیست بارتولین عفونی می شود، آبسه می تواند ایجاد شود (جمع آوری چرک به دلیل نفوذ میکروب های خاص ، اغلب اشریشیا کلی ، نایسریا گونوره و کلامیدیا تراکوماتیس ). در این صورت بروز برخی خطوط تب و درد بسیار شدید امکان پذیر است.

آبسه های غده بارتولین به لمس حساس هستند، بسیار بزرگ می شوند (به اندازه یک گردو می رسند) و باعث قرمزی پوست پوشانده می شوند.

تشخیص کیست بارتولینی

ارزیابی کیست بارتولن نیاز به معاینه پزشکی متخصص دارد. با معاینه فیزیکی، متخصص زنان می تواند طبقه بندی تشخیصی صحیح را انجام دهد و مناسب ترین درمان را برای مورد مورد نظر نشان دهد.

در زنان بالای ۴۰ سال، تقریباً همیشه بیوپسی اکسیزیونال برای رد سرطان واژن انجام می شود.

معاینه لگن

اگر کیست بارتولین به اندازه کافی بزرگ باشد یا علائم ایجاد کند، پزشک می تواند آن را مشاهده کند یا در طول معاینه زنان آن را لمس کند. علاوه بر این، با ظاهر آن، او می تواند تشخیص دهد که آیا آلوده است.

در صورت بروز عفونت

در صورت وجود ترشح، پزشک ممکن است نمونه ای را به آزمایشگاه بفرستد تا وجود یا عدم وجود عفونت ها، از جمله بیماری های مقاربتی را بررسی کند. اگر آبسه ایجاد شده باشد، پزشکان مایع آبسه را نیز کشت می دهند.

بیوپسی

در برخی موارد، علائم سرطان واژن شبیه کیست بارتولین است. بنابراین، پزشک ممکن است نمونه‌برداری از ضایعه را در زیر میکروسکوپ بررسی کرده و آن را مشخص کند.

معمولاً در صورتی که زن بالای ۴۰ سال سن داشته باشد و کیست نامنظم به نظر برسد یا برجستگی داشته باشد، بیوپسی انجام می شود.

تشخیص های افتراقی کیست بارتولینی

تشخیص افتراقی با سایر ضایعات کیستیک و جامد ولو انجام می شود، مانند:

• کیست های انکلوژن اپیدرمی (تورم های گرد و بدون علامت واقع در لابیا ماژور).
• هیدروآدنوم پاپیلاری (نئوپلاسم خوش خیم که از غدد عرق که عمدتاً در لابیا مینور قرار دارد) ایجاد می شود.
• فیبروم ؛
• لیپوم ;
• کیست مجاری اسکنه.

به ندرت، تومورهای فرج از تغییر شکل نئوپلاستیک اجزای اپیتلیال غده بارتولین منشاء می گیرند. لازم به ذکر است که این آسیب شناسی ممکن است با عفونت ویروس پاپیلومای انسانی مرتبط باشد .

تومور غده بارتولین معمولاً به صورت رشد نا منظم، ندولار و دائماً قابل لمس فرج ظاهر می شود. بعداً علائم بالینی مانند بریدگی، درد و خارش ظاهر می شود. ضایعه ممکن است نکروزه یا زخمی شود و گاهی باعث خونریزی یا ترشحات آبکی واژن شود.

درمان و راه حل

به طور کلی، کیست بارتولین زمانی که اندازه متوسطی داشته باشد نیازی به درمان ندارد، ناراحتی ایجاد نمی کند و در معرض عفونت های مکرر قرار نمی گیرد.

با این حال، اگر ضایعه علامت دار یا آبسه باشد، پزشک ممکن است استفاده از درمان جراحی را با استفاده از درناژ، با یا بدون تخلیه کامل غده (بارتولینکتومی) نشان دهد.

کیست بارتولن بدون علامت

هنگامی که کیست بارتولن هیچ علامتی ایجاد نمی کند یا شامل بیماری های خفیف و قابل تحمل می شود، می توان حمام نشستن موضعی با آب داغ انجام داد . این تمرین اثر آرام بخشی دارد و می تواند در کاهش ازدحام در منطقه مفید باشد. از طرف دیگر، می توانید خود را در یک وان حمام غوطه ور کنید که چند سانتی متر از آب داغ پر شده است.

حمام نشستن موضعی باید ۳ یا ۴ بار در روز انجام شود و برای مفید بودن هر کدام باید ۱۰ تا ۱۵ دقیقه طول بکشد. گاهی با این درمان کیست ها پس از چند روز از بین می روند. با این حال، اگر حمام سیتز بی اثر است، باید با پزشک خود مشورت کنید.

کیست بارتولین علامت دار: جراحی

درمان جراحی در زنان زیر ۴۰ سال که دارای کیست بارتولین علامتدار هستند اندیکاسیون دارد.

معمولاً تخلیه تشکیل کیستیک بی اثر است، زیرا تمایل به اصلاح دارد.

ترجیحاً ایجاد شکافی از مجرای غده به سطح فرج نشان داده شده است تا در صورت پر شدن مجدد کیست بارتولین بتوان آن را تخلیه کرد.

جراح می تواند به یکی از روش های زیر عمل کند:

• درناژ جراحی با کاتتر Word : یک برش کوچک در کیست ایجاد می‌شود تا بتوان یک لوله کوچک (کاتتر) با نوعی بالون در انتهای آن وارد کرد. هنگامی که کاتتر در جای خود قرار گرفت، باد می شود و کاتتر به مدت ۴-۶ هفته در جای خود باقی می ماند تا قبل از برداشتن یک دهانه دائمی تشکیل شود. وجود کاتتر مانع از فعالیت های طبیعی زن نمی شود، اگرچه مقاربت جنسی می تواند آزاردهنده باشد.
• کیسه‌دار شدن : شامل برش کوچکی از کیست و بیرون‌کشیدن دیواره‌های آن است (اصولاً لبه‌های داخلی ضایعه به سطح فرج بخیه می‌شوند). این روش ممکن است نیاز به بیهوشی عمومی داشته باشد.

به دنبال این مداخلات، بیمار ممکن است نشتی را روی لباس زیر مشاهده کند. اینها چیزی نیستند جز ترشحاتی که از کیست بارتولین در حین تخلیه آن خارج می شود. چند بار در روز حمام نشستن ولرم می تواند به تسکین ناراحتی و تسریع بهبودی کمک کند.

در برخی موارد، درمان ممکن است شامل برداشتن کامل کیست بارتولین ( بارتولینکتومی ) و بازسازی آناتومی طبیعی لابروم آسیب دیده باشد.

عود و مدیریت عوارض

• اگر کیست بارتولین به آبسه تبدیل شده باشد، درمان آنتی بیوتیکی کافی توسط پزشک تجویز می‌شود و به دنبال آن زهکشی برای جلوگیری از خروج مواد چرکی ، با یا بدون برداشتن غده آسیب دیده، تجویز می‌شود. این رویکرد باعث بهبود ناگهانی درد فرج می شود . پس از جراحی، دیواره‌های کیست جمع می‌شوند و روزنه جدیدی برای ترشحات باقی می‌ماند. از طرف دیگر، کیست بارتولین عفونی را می‌توان با جراحی بارتولینکتومی خارج کرد .
• صرف نظر از درمان، گاهی اوقات کیست بارتولین عود می کند. در صورت عود، ممکن است کیسه‌داری نشان داده شود، یعنی غده‌ای که تحت تأثیر فرآیند پاتولوژیک قرار گرفته است برش داده می‌شود و باز گذاشته می‌شود تا اجازه تخلیه مداوم داده شود و از رکود مایع در داخل جلوگیری شود.

پیشگیری

مهم ترین قانون پیشگیری از کیست بارتولین، رعایت بهداشت اندام تناسلی است : بنابراین، باید به نظافت موضعی دقیق و روزانه توجه کرد و مهمتر از همه در تابستان تعویض مکرر لباس زیر ضروری است.

یکی دیگر از عادت های خوب برای کاهش خطر ابتلا به عفونت های تناسلی ، پرهیز از استفاده از نوارهای بهداشتی و آستر شورت در طول روز است، در صورت عدم لزوم. اینها در واقع مانع تعرق صحیح پوست می شوند. به همین دلیل، استفاده از لباس های مصنوعی و لباس های زیر تنگ توصیه نمی شود : مالش مداوم پارچه روی پوست می تواند باعث تحریکات موضعی شود.

یکی دیگر از اقدامات پیشگیرانه مفید برای پیشگیری از کیست بارتولین، استفاده از کاندوم در هر زمان نزدیکی با همسرتان است. انجام رابطه جنسی ایمن می تواند به کاهش احتمال ابتلا به عفونت کیست و تشکیل آبسه غدد بارتولین کمک کند.