بررسی مطالب پزشکی توسط: دبرا سولیوان[۱] در ۲۲ دسامبر ۲۰۱۶ – نویسنده: شانون جانسون[۲]

• علائم
• عوامل ریسک
• تشخیص
• انواع
• درمان
• عوارض
• حمایت

کاشت جنین[۳] در قسمت پایین رحم چیست؟

کاشت جنین در قسمت پایین رحم یا جنین دارای پوشش کم زمانی صورت می گیرد که جنین کل یا بخشی از دهانه رحم را در طول آخرین ماه های بارداری پوشش می دهد. این شرایط می تواند منجر به بروز خونریزی شدید قبل یا در حین زایمان شود.

در طول دوره بارداری، جنین در رحم زنان رشد پیدا می کند. این اندام شبیه کیسه باعث می شود که نوزاد از طریق غذا و اکسیژن رشد پیدا کند. همچنین رحم منجر به زدودن موارد اضافی از بدن نوزاد می شود. همچنین جفت جنین به عنوان غشاء جنین[۴] مورد اشاره قرار می گیرد، چرا که بعد از تولد نوزاد، از بدن جدا خارج می شود.

در طول دوره بارداری، همزمان با کشیده شدن و رشد پیدا کردن رحم، جنین حرکت می کند. در مراحل اولیه بارداری، قرار گرفتن در سطح پایین رحم یک مورد معمولی می باشد.

با اینکه بارداری ادامه پیدا می کند و رحم کشیده تر می شود، معمولا نوزاد به قسمت های بالای رحم حرکت می کند. در دوره سه ماهه سوم، جنین باید نزدیک قسمت بالایی رحم باشد.

این موقعیت باعث می شود که ورودی رحم، یا دهانه رحم در قسمت پایین رحم، یک مسیر خوبی برای خروج جنین باشد.

در صورتی که به جای حالت بالا، جنین به قسمت پایین تر رحم چسبیده باشد، می تواند بخشی یا کل دهانه رحم را بپوشاند.

زمانی که جنین بخشی یا تمامی دهانه رحم را در آخرین ماه بارداری می پوشاند، این شرایط به عنوان کاشت جنین در قسمت پایین رحم یا جنین دارای پوشش کم شناخته می شود. اکثر زنانی که چنین شرایطی را دارند، باید در تخت خواب استراحت کنند.

علائم مربوط به کاشت جنین در قسمت پایین رحم

علامت اصلی عبارت از خونریزی کم تا زیاد ناگهانی در واژن می باشد، ولی در صورتی که هر یک از علائم زیر صورت بگیرند، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید:

• گرفتگی عضلانی یا درد شدید
• خونریزی که شروع می شود، متوقف می شود، و روزها یا هفته های بعدی هم یک بار دیگر شروع می شود.
• خونریزی بعد از آمیزش
• خونریزی در طول نیمه دوم بارداری

عوامل ریسکی که می توانند منجر به قرار گرفتن جنین در قسمت پایین رحم شوند

عوامل ریسکی که می توانند منجر به قرار گرفتن جنین در قسمت پایین رحم شوند، عبارتند از:

• موقعیت غیرعادی نوزاد: کفل (کپل اولیه) یا عرضی (قرار گرفتن افقی در رحم)
• عمل های جراحی قبلی که شامل رحم هم بوده است: زایمان سزارینی، جراحی برای از بین بردن ریشه های رحم، گشاد شدن و کورتاژ (D&C)
• باردار شدن دو قلو یا چندقلو
• سابه سقط جنین
• جنین بزرگ
• رحم های دارای شکل های غیرنرمال
• متولد کردن یک بچه در گذشته
• تشخیص قبلی قرار گرفتن جنین در قسمت پایین رحم
• بالای ۳۵ ساله بودن
• آسیایی بودن
• سیگاری بودن

قرار گرفتن جنین در قسمت پایین رحم به چه نحوی تشخیص داده می شود؟

معمولا اولین علامت مربوط به قرار گرفتن جنین در قسمت پایین رحم، از طریق اسکن فراصوتی در هفته بیستم مشخص می شود. این علائم اولیه ضرورتا نگران کننده نمی باشند، چرا که در اغلب مواقع مربوط به بخش اولیه بارداری زن، جنین در قسمت پایین رحم قرار می گیرد.

معمولا جنین موقعیت خودش را اصلاح می کنند. بر اساس بیانیه کالج مربوط به ماماها و متخصصان امور زنانه، فقط در ۱۰ درصد از موارد کودک رشد خودش را به صورت کامل در قسمت پایین رحم ادامه می دهد.

در صورتی که هر نوع خونریزی را در دوره دوم بارداری خودتان تجربه کرده باشید، پزشک با استفاده از روش های ترجیحی زیر، موقعیت جنین را مورد بررسی قرار خواهد داد:

• فراصوت ترنواجینال[۵]: پزشک شما یک کاوشگر را در درون واژه شما قرار می دهد تا بتواند یک سری تصاویری را از ورودی و کانال واژن شما تهیه کند. در مورد تعیین قرار گرفتن جنین در قسمت پایین رحم، این روش یک روش مورد ترجیح و دقیق ترین روش موجود می باشد.

• فراصوت ترنس ابدومینال[۶]: یک تکنسین مراقبت سلامتی، یک ژلی را بر روی بدن شما قرار می دهند و یک سری موادی که مبدل انرژی نامیده می شود را در دستش می گیرد و آن را در اطراف بدن شمامی چرخاند تا ارگان های لگنی را ببیند. موجهای صدا یک سری تصاویری را در صفحه ای شبیه تلویزیون نشان می دهند.

• MRI (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی): این اسکن تصویری کمک خواهد کرد که تصمیم دقیق تری در مورد موقعیت کودک گرفته شود.

انواع حالت های مربوط به قرار گرفتن جنین در قسمت پایین رحم

چهار حالت از قرار گرفتن جنین در قسمت پایین رحم وجود دارند که از حالت حداقلی تا حالت حداکثری متغیر می باشند. هر یک از این موارد تاثیر مختص به خودشان را بر روی زایمان طبیعی یک مادر یا نیاز پیدا کردن وی به زایمان سزارینی دارند.

همچنین درمان مربوط به قرار گرفتن نوزاد در قسمت پایین رحم، بر مبنای حالتی خواهد بود که شما داشتید.

جزئی

جنین فقط بخشی از دهانه رحم را می پوشاند. در این شرایط همچنان احتمال تولد نوزاد از طریق واژن وجود دارد.

پوشش کم

این حالت در اوایل تا اواسط دوره بارداری ایجاد می شود. جنین در گوشه رحم قرار گرفته می شود، و شانس مناسبی برای تولید از طریق واژن وجود دارد.

مرزی

نوزاد در انتهای رحم شروع به رشد می کند. نوزاد در حالت معمول به دهانه رحم فشار وارد می کند، ولی آن را پوشش نمی دهد.

به دلیل اینکه قسمت کناری جنین، ورودی درونی رحم را لمس می کند، هر نوع همپوشانی در طول دوره زایمان می تواند به خونریزی حداقلی منجر شود. با این وجود، معمولا در این حالت تولد از طریق واژن به صورت سالم صورت می گیرد.

عمده یا کامل

این مورد جدی ترین نوع ممکن می باشد. در حالت حدی مربوط به قرار گرفتن جنین در قسمت پایین رحم، جنین در نهایت دهانه رحم را به صورت کامل پوشش خواهد داد.

معمولا برای این حالت بخش های  C توصیه می شود و در موارد حدی، ممکن است نیاز باشد که نوزاد به صورت نابهنگام و قبل از زمان مربوط به تولد عادی به بیرون از رحم آورده شود.

در هر یک از حالت های بیان شده، خونریزی شدید یا غیرقابل کنترل می تواند باعث شود که برای محافظت از شما و نوزاد شما، به یک زایمان سزارینی نیاز وجود داشته باشد.

درمان مربوط به حالت قرار گرفتن نوزاد در قسمت پایین رحم

پزشکان بر اساس موارد زیر در مورد نحوه درمان قرارگیری نوزاد در قسمت پایین رحم تصمیم گیری می کنند:

• مقدار خونریزی
• ماه بارداری
• سلامت نوزاد
• موقعیت جنین و بدن

مقدار خونریزی اصلی ترین عامل در هنگام تصمیم گیری در رابطه با نحوه درمان شرایط موجود می باشد.

خونریزی حدقلی تا بدون خونریزی

در موارد مربوط به قرار گرفتن نوزاد در قسمت پایین رحم که بدون خونریزی و یا دارای خونریزی حداقلی می باشد، احتمالا پزشک شما استراحت در تخت خواب را به شما توصیه خواهد کرد.

این بدان معنی است که تا حد امکان باید بر روی تخت استراحت کرد و فقط باید در موارد ضرورت ایستاد یا نشست. همچنین ممکن است از شما خواسته شود تا از رابطه جنسی اجتناب کنید و تا حد امکان ورزش کنید.

در صورتی که خونریزی در طول این زمان صورت بگیرد، شما در سریع ترین زمان ممکن، حتما باید به یک مراقب بالینی مراجعه کند.

خونریزی شدید

موارد مربوط به خونریزی شدید احتمالا به بستری شدن در بیمارستان نیاز داشته باشند. بر اساس مقدار خونی که از دست رفته است، ممکن است که شما نیاز به تزریق خون داشته باشید. همچنین این امکان وجود دارد که شما برای پیشگیری از زایمان قبل از موعد، ملزم به مصرف دارو باشید.

در موارد مربوط به خونریزی شدید، پزشک شما یک برنامه بخش C را به شما ارائه خواهد داد که به محض تایید شدن ایمنی آن برای زایمان، باید برنامه ریزی و اجرا شود – ترجیحا بعد از ۳۶ هفته. ممکن است نیاز باشد تا برنامه بخش C زودتر برنامه ریزی شود، چرا که ممکن است نیاز باشد که شما کورتیکوستروئید[۷] به نوزاد خودتان تزریق کنید تا ریه وی رشد پیدا کند.

خونریزی غیرقابل کنترل

در موارد مربوط به خونریزی غیرقابل کنترل، یک تولد سزارینی اوژانسی باید صورت بگیرد.

عوارض قرار گرفتن کودک در قسمت پایین رحم

در طول زایمان، رحم باز خواهد شد تا اجازه بدهد نوزاد برای متولد شدن وارد کانال واژنی شود. در صورتی که جنین در روبروی دهانه رحم باشد، باید در هنگام باز شدن دهانه رحم از آن جدا شود که منجر به بروز خونریزی می شود.

این شرایط می تواند منجر به ضرورت پیدا کردن یک بخش C اوژانسی شود، حتی در زمانی که تولد نوزاد قبل از موقع باشد؛ چرا که در صورت عدم اقدام، خونریزی مادر منجر به مرگ نوزاد خواهد شد.

همچنین تولد واژنی ریسک های زیادی را متوجه مادر می کند چرا که منجر به تجربه کردن خونریزش در طول زایمان، در حین متولد شدن نوزاد یا چند روز بعد از تولد نوزاد می شود.

مقابله و حمایت برای مادران در حال آبستن

یک تشخیص مربوط به وجود داشتن جنین در قسمت پایین رحم می تواند یک مورد هشدار دهنده ای برای مادران در حال آبستن باشد. کلینیک مایو یک سری ایده هایی را برای مقابله با این شرایط و نحوه آماده شدن شما برای زایمان ارائه کرده است.

آموزش دیدن: شما با دانستن بیشتر، بهتر خواهید فهمید که چه چیزی را باید انتظار داشته باشید. با سایر زنانی که جنین موجود در قسمت پایین رحم را به دنیا آورده اند، ارتباط برقرار کنید.

برای زایمان سزارینی خوتان را آماده کنید: بر اساس نوع حالت قرار گرفتن جنین در قسمت پایین رحم، ممکن است که شما قادر به داشتن زایمان واژنی نباشید. در این شرایط یادآوری هدف نهایی – سلامتی خودتان و نوزادتان – اهمیت زیادی دارد.

از استراحت در تخت  خواب لذت ببرید: در صورتی که آدم فعالی باشید، استراحت در تخت خواب می تواند برای شما محدود کننده باشد. با این وجود، شما می توانید با انجام دادن برخی کارهای کوچک، از زمان خودتان به صورت عاقلانه استفاده کنید: برخی از این کارها عبارتند از:

• نگاه کردن به آلبوم عکس در کنار یکدیگر
• نوشتن نامه ها
• مطالعه در مورد تغییرات پیشرو زندگی تان

خوشگذرانی کردن: با کارهای لذت بخش کوچک مخالفت نکنید: برخی از این کارها عبارتند از:

• خرید یک جفت پیژامه راحتی جدید
• مطالعه یک کتاب خوب
• مشاهده کردن برنامه های تلویزیونی محبوب
• داشتن یک روزنامه سپاس گذاری

در مورد مکالمه و حمایت، حتما از دوستان و اعضای خانواده تان استفاده کنید.

[۱] Debra Sullivan, PhD, MSN, CNE,COl

[۲] Shannon Johnson

[۳] Placenta Previa

[۴] afterbirth

[۵] Transvaginal ultrasound

[۶] Transabdominal ultrasound

[۷] corticosteroid